Sapin
Abies alba
Pinaceae
Àutri noum : Sap, Sapino, Abet, Sapi.
Noms en français : Sapin pectiné, Sapin blanc.
Descripcioun :Pèr pas s'engana emé la serento fau regarda coume soun lis aguio o peréu li pigno (o vacheto). Li fueio dóu sapin soun tóuti dins lou meme plan coume un penche, au contro de li de la serento que soun estacado tout à l'entour de la ramo coume uno brosso. De nouta pamens qu'acò marcho pas pèr d'ùni sap fourestié (coume Abies pinsapo). Li pigno, quouro li poudès vèire, se tènon bèn drecho, alor qu'encò de la serento pendoulon.
Usanço :La pegoulo (bijoun) dóu sapin èi di proun vulneràri. Ero acampado emé de boutihoun coupa en biais e tanca dins li bosso de la rusclo (O. Madon). S'emplegavo en emplastro sus lis estorso (P. Lieutaghi) o dins li tisano contro lou toussi.
Port : Aubre
Taio : 10 à 50 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Abies
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 10 à 15 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 1900 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Sapiniero
- Faio
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Abies alba Mill., 1768
Sàuvi(-de-Jerusalèn)
Phlomis fruticosa
Lamiaceae Labiaceae
Noms en français : Phlomis ligneux, Sauge de Jérusalem.
Descripcioun :La sàuvi-de-Jerusalèn, que fai partido dóu gènre Phlomis e noun pas Salvia, trachis d'aqui, d'eila, dins li roucaio e li relarg secarous. Nous vèn de la Mieterrano d'Asìo e èi souvènt plantado coume sebisso. A la primo fai un poulit bouissoun emé si gròssi flour jauno en casco. Li bratèio an la meme formo que li fueio, aquéli an un pecou que se destrìo bèn, au contro dóu tèto-lèbro o sàuvi-de-mountagno que trachis naturalamen dins nòsti colo. Coumpara emé lou tèto-lèbre.
Usanço :En Sicilo e en Turquìo la planto sèr pèr assaboura lou manja (F. Couplan, op.cit. p. 369). D'ùni prouprieta anti-óussidanto e anti-enflamativo soun estado troubado.
Port : Aubret
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Phlomis
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Mars à jun
Liò : Relarg à jóuinis aubret
- Roucaio
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Estenoumediterrano-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Phlomis fruticosa L., 1753